اس ام اس و پیامک غمگین و جدایی جدید

جدا که شدیم هر دو به یک احساس رسیدم

تو به فراغت من به فراقت

یک حرف تفاوت که چیز زیادی نیست

***
حالا که رفته ای غمگینم

به سراغ حافظ می روم

همین را می گوید :

برود از دل ِ من وز دل ِ من آن نرود

***
یارم از من بی سببب رنجید و رفت

گریه را دید و بر من خندید و رفت

وقت رفتن دیگر از ماندن نگفت

قصه ناگفته ها را نشنید و رفت

تشنه بودم همچو دشتی پر عطش

مثل باران بر تنم بارید و رفت

گل فراوان بود از باغ من

غنچه ای نشکفته را برچید و رفت

***
بی تو پیمودن شب ها شدنی نیست

شب های پر از درد که فردا شدنی نیست

گفتم که برایت بفرستم دل خود را

افسوس که نامه دلم تا شدنی نیست

***
رفتی و ندیدی که چه محشر کردم

با اشک تمام کوچه را تر کردم

دیشب که سکوت خانه دق مرگم کرد

وابستگی ام را به تو باور کردم

 مدرسه نور و دانش- مراغه   

1. مـوقعیـت بنـا : مراغه، خیابان امام خمینی، كوچه امامزاده، كوچه شهید امیر عسجدی.

2. شـرح مختصـری از بنـا : این بنا در سال 1317 ه.ش یك باب خانه باغچه بزرگ متعلق به خادم امامزاده بوده كه بین فرزندان تقسیم شده و بنای مذكور كه شامل سه عمارت دوطبقه در قسمتهای جنوبی، غربی و شمالی می باشد با فروش وراث به مالكیت میرزاهدایت طبیب درمی آید و بعد از ایشان آقای عبدالله صادقی از تجار اردبیل به مراغه عزیمت كرده و این بنا را برای اقامت دائم خود خریده و طبق نقشه خانه ای كه از مسكو آورده بود بنا نهاد.

بنابر نظر فرزندان آقای صادقی، زیرزمین این بنا همچنان دست نخورده به حالت اولیه باقی است و ساختمان جدید جایگزین طبقات فوقانی بنای قبلی می گردد. این بنا طبق گفته اهالی محله سالار خانه بیش از صد سال قدمت دارد. در گذشته این بنا در میان مردم عامه به (هدایت داملاری) و بعد ها به (صادقی داملاری) معروف بوده است. پس از فوت آقای صادقی این بنا مدت سه سال به اداره دادگستری اجاره داده شد و البته در زمان حمله روسها به ایران مدت زمانی این بنا مكان اقامت روسها بوده است.

3 .مشخصـات فنـی بنـا : پلان ساختمان به شكل چند ضلعی نامنتظم بوده و در ورودی آن از ضلع جنوبی می باشد. ساختمان سه طبقه را شامل می شود كه زیرزمین عمده و شاخص ترین قسمت بنا جهت معرفی و ثبت بنای مذكور به عنوان یك اثر ملی می باشد و متشكل از طاقهایی آجری بوده و در دیوارهای ضلع غربی بنا ورودیهای دیگری به چشم می خورد كه احتمالا محل اتصال این زیرزمین به زیرزمینهای بناهای دیگری بوده كه امروزه مسدود شده است. قاب پنجره ها نیز مسدود شده است كه نشان دهنده پایین بودن كف حیاط در گذشته می باشد. نمای خارجی بنا آجری بوده و آجركاریها در هر ضلع به صورتهای متفاوت و زیبایی به چشم می خورد. قاب پنجره ها در ضلع شمالی نیمه محدب و پیرامون آن آجركاری بصورت بند بند كه هر بند متشكل از چهار ردیف آجر بصورت سه تایی یا چهارتایی می باشد كه زیبایی خاصی به بنا بخشیده است.

در ضلع غربی كه دو طبقه فوقانی و تحتانی (زیرزمین) را شامل می شود قاب پنجره های فوقانی بصورت تخت و اطراف آنها را تزئینات زیبای آجركاری بصورت آجرهای مورب و زیگزاگ دو لایه در اطراف پنجره ها و آجرهای ستاره ای و یا گلهای هشت پر در بالای پنجره ها چشم را نوازش می كند. ضلع شرقی بنا یك طبقه بوده با یك ورودی در منتهی الیه ضلع شمال شرقی و بنا در این ضلع فاقد پنجره رو به حیاط می باشد و فقط طاقنماهای نیمه محدبی دارد كه وسط آن گچكاری شده و هر آنچه تزئین و یا قاب پنجره بوده است را پوشانده است. قسمت جنوبی بنا شامل اتاق خدمه و سرویسهای بهداشتی می باشد. سقف این بنا در داخل چنین به نظر می رسد كه خنچه پوش بوده و امروزه تبدیل به یك سقف صاف شده است.

4. نـوع مـالكیـت بنـا : مالكیت بنا شخصی است و مدرسه غیر انتفاعی دایر می باشد.

5. قـدمت بنـا : قاجاریه- اوائل پهلوی

6. نـوع بهـره بـرداری و خصـوصیـات بـارز بنـا : این بنا از زمان ثبت ملكی، ابتدا مسكونی سپس اداری (دادگستری) و در آخر تبدیل به یك مكان آموزشی یعنی مدرسه علمی فرهنگی و غیرانتفاعی نور دانش شده است.

بكار بردن طاق و قوسهای مختلف به طور همزمان در یك بنا، حجاری سنگها، استفاده از نورشكنها و قاب بندی پنجره ها در زیرزمین شمالی با توجه به وضعیت اقلیمی منطقه و نیز تزئینات بكار رفته در اطراف پنجره ها از خصوصیات بارز این بنا است.

اولین مدرسه های کلاسیک مراغه

     اولین مدرسه: مدرسه جلالیه شاید اولین مدرسه ای باشد که قبل از نهضت مشروطه به همت مرحوم عبدالاحد تدین معروف به ادیب العلما در شهر مراغه تاسیس شده بود. نام این مدرسه بعدا سرتیبیه شد اما در اثر حمله معاندین خراب و تعطیل گردید.

  مدرسه سعدیه: (که در پیشرفت آن محمد علی طبیب خوئی و عادل خان تاجر باشی کوشش نموده بودند)  احتمالا اولین مدرسه باشد که در شهر مراغه بسبک نوین در آغاز مشروطیت ایجاد شده است. این مدرسه در سال 1324 هجری قمری/ 1284 شمسی شروع بکار نموده است اما اشتباها مدرسه شکوهی را که در سال 1325قمری به دست میرزا حسن شکوهی (فرهنگ دوست و آزادیخواه) افتتاح یافته است را اولین مدرسه میدانند. مدرسه سعدیه نیز به سرنوشت مدرسه جلالیه دچار گردیده و منحل شد.

     فتوحیه: مدرسه ملی مراغه بود که مرحوم محمد خان فتوح الملک در سال 1341 ه.ق/ 1301 شمسی آن را تاسیس کرد.این مدرسه سالها دوام داشت تا اینکه محمدخان از دنیا رفت واین مدرسه تعطیل شد.جهت قدردانی ازاین خانواده فرهنگ دوست دودبستان یكی در مراغه ودیگری در روستای گل تپه بنام فتوحی نامگذاری شده است.

    دبستان ملی ادبیّه: در سال 1307 به همت میرزا قربان عطاردی و با همکاری سید قدرت الله نقوی، مهدیقلی واحدی و سیدعلوی پایه گذاری گردید. در سال 1314 نام این مدرسه به حسینیه تغییر یافته و تا سال 1321 درست یکسال بعد از ورود متفقین به ایران فعالیت داشه است در این سال مدرسه منحل و در اختیار اداره فرهنگ قرار داده شد است.

   نخستین مدرسه دولتی: مراغه در سال 1297 شمسی تاسیس یافته و این همان مدرسه "تدین" بوده است که در این سال دولتی شده است اما اولین مدرسه دخترانه در سال 1336 ه ق / 1296 شمسی پایه گذاری و بنام "تربیت البنات" نام گذاری گردید (به همت میرزا حسن شکوهی) نخستین دبیرستان پسرانه در 1311 شمسی تاسیس شد.

   مدرسه سازان مراغه: حاج میرزا حسن شکوهی – عبدالاحد تدین (معروف به ادیب العلما)- حاجی میرزا محمد خان فتوح الملک و خانواده فتوحی – صدرالسادات صدر – محمد علی طبیب خوئی – میرزا ابوالحسن حریری – میرزا کاظم حریری – عادل خان تاجرباشی – میرزا احمد ناصرالعلماء – علی اصغر سیف العلماء بنابی

یخچال مرادیان

این اثر تاریخی و فرهنگی به دوره قاجاریه مربوط بوده و با توجه به ویژگیهای تاریخی آن با شماره23042 درفهرست آثار ملی ثبت شد.

این اثر تاریخی درزمینی به مساحت 210مترمربع با طاق جناغی آجری بنا شده و طی سالهای گذشته احیا ، مرمت و بازسازی شده است. و این بنا به نام سازنده آن مرادیان نامگذاری شده و درگذشته مكانی برای نگهداری یخ طبیعی و استفاده از آن درفصل تابستان مورد استفاده قرار می‌گرفته وهم اكنون توسط شهرداری مراغه و با نظارت سازمان میراث فرهنگی مرمت شده است.

طول، ارتفاع ، عرض و قطر این اثر تاریخی به ترتیب22،9،7،29متر ‪ بوده و می‌توان از آن برای امورفرهنگی استفاده كرد.

شهرستان مراغه با 300اثر تاریخی، فرهنگی و تپه‌های باستانی جزو10  شهرستان دارای بافت غنی تاریخی و فرهنگی در كشور محسوب می‌شود.

ازقرن پنجم تا چهاردهم هجری

نویسنده:محمود طیار مراغی

مقدمه

یکی از راههای مهمی که ما را در شناخت تاریخ علم و دانش و سیر آموزش و فرهنگ اسلامی راهنمایی شایسته‏ای می‏کند، شناخت مدارس علوم اسلامی و تاریخ آنها در شهرهای مختلف است. در این زمینه مسائلی چون پایه‏گذاران، تاریخ بنا، کیفیت تأسیس، وقفنامه و موقوفات، مدرسین برجسته، دانش‏اندوزان معروف، علوم و فنون رایج و مرسوم و مسائل اسکان و تحصیل طلاب مورد مداقه و بررسی قرار می‏گیرد. سال 459 هجری در تاریخ آموزش و پرورش اسلامی باید فصلی برجسته به شمار آید، در این سال نخستین مدرسه از رشته مدارسی که خواجه نظام‏الملک طوسی (وفات 485 هجری) وزیر بزرگ سلجوقیان ساخته بود در بغداد گشایش یافت. این مدرسه‏ها که به «نظامیه » شهرت یافتند در جهان اسلام پراکنده شدند، تا آنجا که شهرها و روستاهای بزرگ را فراگرفت. سرزمین مراغه که در زمره کهنترین و تاریخی‏ترین شهرهای ایران به شمار می‏آید، در قرون ششم تا نهم هجری از مراکز تابناک و درخشان علم و فرهنگ محسوب می‏شد، این مکتوب برای آشنایی با سیر تاریخی دانش و آموزش در آن سامان نگاشته شده است.

قرن پنجم و ششم

مدرسه قاضی محیی ‏الدین

چنان‏که در سطور پیشین گذشت مدارس نظامیه در عهد وزارت خواجه نظام‏الملک طوسی در شهرهای بزرگ تأسیس شد، در همین ایام نخستین مدرسه علوم اسلامی نیز در مراغه پی نهاده شد. این مدرسه بنا به گزارش ابن‏فوطی به دست قاضی محیی‏الدین ابومحمد حسن بن صدرالدین محمد بن عبداللّه‏ مراغی که سمت قضاوت مراغه را به عهده داشت، بنیان گذارده شد (1) تاریخ تأسیس مدرسه در دست نیست، اما از زمان حیات قاضی محیی‏الدین که معاصر با معین‏الدین طنطرانی مراغی (2) (وفات 485 هجری) بود چنین برمی‏آید که مدرسه همزمان با اولین مدرسه نظامیه در بغداد در نیمه دوم قرن پنجم دائر شده است. ابن‏فوطی بغدادی می‏نویسد: قاضی محیی‏الدین مراغی شخصیتی معتدل، خوش‏رفتار و نیکوکردار بود، از پیرامون بارگاه پدرش صدرالدین مراغی که وزیر مقتدری بود و دستهایش به ظلم و تعدی و غصب املاک مردم آلوده شده بود، دوری گزید و به استمرار درس و بحث و تحصیل علوم همت گمارد، پس از آن مدرسه‏ای نیکو برای خود برپا ساخت و آن را برای فقهای شافعی وقف کرد و برای اداره امور آن املاک و باغاتی به رسم وقف اختصاص داد. قاضی محیی‏الدین از ممدوحان معین‏الدین طنطرانی بود و همو قصیده‏ای ممزوج از کلمات فارسی و عربی در مدح قاضی سرود.(3)

مدرسه محییه

این مدرسه بزرگ که در ناحیه بازار قرار داشت به دست قاضی محیی‏الدین ابوحامد یحیی بن صدرالدین محمد مراغی قاضی معروف، در اواخر قرن پنجم هجری بنا نهاده شد. وی برادر قاضی محیی‏الدین ابومحمد حسن بود و هر دو برادر، یکی پس از دیگری قضاوت مراغه را به عهده داشتند، و او نیز همچون برادرش از اعمال زشت و ناپسند پدرشان ناراضی و ناخرسند بود و به گفته ابن‏فوطی کارهای ناشایست پدرش را جبران نمود و دل مخالفان و ناراضیان را به دست آورد. ابن‏فوطی او را به زیادت علم و دانش و یگانگی در قضاوت و حکومت ستوده است (4).

مدرسه اتابک

از پایه‏گذار این مدرسه اطلاعی نداریم و فقط نامی از آن در تاریخ تجارب‏السلف آمده است. تاریخ‏نگاران نوشته‏اند: در 17 ذیقعده، 529 هجری المسترشدباللّه‏ خلیفه عباسی پس از جنگ با سلطان مسعود بن محمد سلجوقی در اطراف مراغه و شکست از او به شهر انتقال یافت و تحت مراقبت سربازان قرار گرفت، ولی فدائیان اسماعیلی که همه‏جا حضور داشتند به محل اقامت خلیفه نفوذ کردند و وی را به همراه تنی از دستیارانش به قتل رساندند. صاحب تجارب‏السلف ادامه داستان را چنین گزارش می‏کند: جنازه خلیفه را قضات و ائمّه و اشراف و اعاظم ممالک بر سر گرفتند و در مراغه بردند و در مدرسه‏ای که در محله قُضات است(5) و مدرسه اتابک مراغه باز خوانند دفن کردند و گنبد عالی بساختند و در آن مدرسه اتفاقا پنج گنبد است در پس صفه (سکوی) درس و یکی از آنِ خلیفه مسترشد است (6). به نظر می‏رسد این مدرسه، همان است که اتابک علاءالدین کُرپه ارسلان، خداوند مراغه(7) و عده‏ای از امیرزادگان و بزرگان در آنجا به خاک سپرده شده‏اند و پس از دفن مسترشد، امرا و حاکمان شهر به خاطر احترام به او وصیت می‏کردند که در آنجا دفن شوند. ابن‏فوطی در این‏باره می‏نویسد: علاءالدین کرپه ارسلان در ماه ذیقعده 604 هـ.ق وفات یافت و در زیر قبه‏ای که در مدرسه بنا کرده بود دفن شد و این قبه بلندترین عمارت و آبادترین آن در شهر بود.(8) این احتمال با خبر تجارب‏السلف که پنج گنبد را کنار هم دیده، تقویت می‏شود.

مدرسه عزیه

مدرسه‏ای بسیار باشکوه که سالیان متمادی مرکز تدریس ریاضیات، حکمت و فلسفه بود و در قرن ششم و هفتم از درخشش بسیاری برخوردار بود. بنا به گزارش ابن‏فوطی این مدرسه عظیم را امیر عزالدین ابونصر ایک ارسلان بن آبه بن بلنکری مراغی، امیر شجاع و توانای مراغه بنیاد نهاد. این امیر نیرومند و علم‏دوست که از خاندان اتابکان آذربایجان بود، در نیمه دوم قرن ششم هجری در مراغه حکومت می‏کرد (9). این مدرسه در قرن هفتم نیز رونق خود را از دست نداد و از جمله مراکز علمی فعالی بود که در کنار دانشگاه رصدخانه مراغه به ایفای نقش خود پرداخت و بسیاری از اساتید و حکمای بزرگ آن عصر از جمله مؤیدالدین عرضی دمشقی، مهندس، حکیم و ریاضیدان بزرگ را در خود جای داد (10) امیر عزالدین از ممدوحان شاعر، ادیب و حکیم معروف کمال‏الدین احمد مراغی صاحب رساله چنگ بود و همو قصاید فارسی زیادی در وصف او سروده بود که با از بین رفتن کتاب عظیم مجمع‏الآداب ابن‏فوطی بغدادی از میان رفته‏اند.

قفل رمزی – مراغه – قرن 6 هجری قمری

این قفل اثری از اواخر قرن ششم هجری قمری بوده ونام سازنده ومحل ساخت آن درروی آن حك شده است قفل مزبور دارای 4 قفل بادامی و رمزداراست که برای یافتن حروف رمز آن که حرفهای (ک، د ، الف ، ی) بودند باید بیش از پنجاه هزاربار این قفلها جابجا بشونداین قفل هم اكنون در موزه آذربایجان تبریز نگهداری میشود.

توضیح اینکه این قفل در منطقه عجب شیر کشف شده ولی چون در زمان کشف اثر،  عجب شیر  یکی از بخشهای مراغه بوده به اسم مراغه ثبت شده است.

.

.

 

 

منبع:http://www.farabiasl.com