وقتی فروشنده های کنار جاده می گویند «هندوانه به شرط چاقو» می دانند که اگر هندوانه شان قرمز نباشد مشتری آن را نمی خرد. آنها خیالشان راحت است که هندوانه شان تو قرمز است. شاید بگویید لابد پس از چند سال فروش هندوانه می دانند که کدام گونه از هندوانه را برای فروش بیاورند که قرمز و شیرین باشد. اما اینقدر ساده نباشید!

هنوز تابستان فرا نرسیده، سر و کله انواعی از هندوانه‌ها پیدا شده است. برخی از این هندوانه‌ها انباری و برخی هم گفته می‌شود کشت بهار است.

به گزارش جام جم، نکته قابل توجه هندوانه های تو قرمز خوش رنگی است که اتفاقا طعم شیرین و دلچسبی ندارد و اغلب بر بار وانت ها و بیشتر در کنار جاده ها با نظم خاصی روی یکدیگر چیده شده اند و چند متر جلوتر یک نفر با یک نصفه هندوانه ای که لبه های آن خلاقانه برش داده شده است و رنگ قرمز آن حکایت از رسیدگی و شیرینی این محصول جالیزی دارد ایستاده و روی تکه مقوایی نوشته هندوانه قند و عسل به شرط چاقو کیلویی فلان تومان.... اما سوال اینجاست این هندوانه ها چگونه در این فصل اینقدر قرمز شده اند؟ این درست است که می گویند با اسپری و مواد رنگی هندوانه ها را قرمز می کنند؟ آیا هندوانه های آناناسی را هم با مواد رنگی، زرد می کنند؟

ماجرای هندوانه های قرمز

وقتی فروشنده های کنار جاده می گویند «هندوانه به شرط چاقو» می دانند که اگر هندوانه شان قرمز نباشد مشتری آن را نمی خرد. آنها خیالشان راحت است که هندوانه شان تو قرمز است. شاید بگویید لابد پس از چند سال فروش هندوانه می دانند که کدام گونه از هندوانه را برای فروش بیاورند که قرمز و شیرین باشد. اما اینقدر ساده نباشید! این هندوانه ها نه اصلاح ژنتیکی شده است و نه نیاز به هندوانه شناس دارد. حقیقت این است، برخی افراد سودجو قبل از چیدن هندوانه، در کانال های ورودی آبی که به پای بوته هندوانه می رسد از مواد غیرمجاز قرمز رنگی که احتمالا از ترکیب نوعی کود رنگی تهیه می شود استفاده و به این ترتیب آب را قرمز می کنند و سپس آبیاری را قطع می کنند. در این مدت رنگ به همراه آب وارد ریشه و سپس آوندهای محصول شده و سبب رنگی شدن هندوانه می شود.

هندوانه به شرط اسپری

اما حکایت این که می گویند هندوانه را با اسپری، قرمز می کنند چیست؟ همه می دانیم که هندوانه خریدن اصولی دارد یعنی اول مشتری باید رنگ و رخ نمونه هندوانه را ببیند و پس از آن دست به جیب شود و پول آن را بپردازد. حال اگر هندوانه فروش های کنار جاده بخواهند راننده های در حال حرکت با آن سرعت سرسام آور را از حرکت بازدارند باید رنگ قرمز هندوانه را که به ظاهر گویای قند و عسل بودن و طعم و کیفیت بالای آن است به رخ سواره های در جاده یا خیابان بکشانند. در نتیجه به این فکر می افتند که همان هندوانه هایی را که یک بار سر جالیز رنگی شده اند برای بار دوم با اسپری، قرمز کنند. روش کار آنها به این صورت است که یک هندوانه را از وسط دو نیم می کنند و می گذارند سطح هندوانه زیر آفتاب خشک شود و سپس با اسپری قرمز یا سرخابی تا می توانند به سطح گوشتی هندوانه رنگ می پاشند تا قرمز شود و جذابیت آن موجب وسوسه مشتری شود. در واقع آنها با این کار راحت تر از یک پلیس راهنمایی، رانندگان را متوقف می کنند.

خطر رنگ های جادویی را دست کم نگیرید

لازم است بدانید اغلب کارشناسان و متخصصان علوم غذایی اتفاق نظر دارند، استفاده از رنگ های شیمیایی در میوه ها و محصولات جالیزی پدیده ای ناشناخته، غیرعلمی، غیربهداشتی و مغایر با سلامت انسان است. این رنگ ها با ورود به بدن به صورت رادیکال های آزاد درآمده و موجب انهدام سلول های سالم و تکثیر سلول های بیمار و در نهایت بروز تومورهای بدخیم و سرطان می شود و اگر همراه این رنگ ها، فلزات سنگین هم وارد بدن شود، در استخوان ها و بافت های بدن انباشته و سبب تضعیف سیستم ایمنی بدن و ابتلا به انواع عفونت ها می شود. همچنین این رنگ ها علاوه بر بروز انواع آلرژی، مسمومیت های شدید و بیش فعالی در کودکان، می تواند عملکرد سیستم قلب و عروق را مختل کرده و موجب سکته قلبی شود.

معضل دیگر آن که همین مواد رنگی محلول در آب می تواند بعد از مدتی در خاک نفوذ کرده و سبب تغییرات ساختاری و شیمیایی خاک و بافت گیاهی منطقه شود. خیار، گوجه فرنگی، گرمک، طالبی و خربزه از جمله محصولات جالیزی است که احتمال آسیب پذیری و آسیب زایی آنها زیاد است.

جالب است این را هم بدانید برخی دامداران غیر متعهد با تامین آب شرب گوسفندان خود از طریق همین آب های رنگی، خون حیوان را رنگین تر و گوشتشان را قرمزتر می کنند که چندی پیش بیولوژیست ها و متخصصان محیط زیست انسانی در برابر این رفتار غیرانسانی و غیراخلاقی کشاورزان و دامداران واکنش نشان داده و به آنان هشدار داده اند.

بنابراین سعی کنید گوشت دام را از مراکز معتبر تهیه و انواعی را که بسته بندی و مجوز بهداشت دارد انتخاب کنید و محصولات جالیزی را در فصل آن و از بازارهای روز میوه و تره بار تهیه کنید و بدانید اغلب هندوانه هایی که بار وانت های گذری هستند و در کنار جاده ها و خیابان به فروش می رسد و رنگ آنها بخصوص در فصولی که انتظار نداریم، پررنگ تر از حد معمول است مشکوک بوده و قابل اعتماد نیست.

هندوانه اصلاح شده بخوریم یا نخوریم؟

اما هندوانه هایی که در اثر اصلاح ژنتیکی رنگشان تغییر می کند تا چه میزان قابل اعتماد هستند؟ لازم است بدانید هندوانه منبع خوبی از رنگدانه هایی طبیعی به نام لیکوپن است. لیکوپن نوعی آنتی اکسیدان قوی است که خاصیت ضدسرطانی بالایی دارد. به همین دلیل گاهی بیولوژیست ها با تغییراتی در ژن های هندوانه گونه آن را اصلاح کرده و در رنگ و اندازه آن تغییراتی ایجاد می کنند به عنوان مثال با اصلاح ژن، برمیزان لیکوپن هندوانه افزوده و در نتیجه محصول قرمزتر و خاصیت ضدسرطانی بیشتری خواهد داشت. البته گاهی هم لیکوپن هندوانه را حذف و رنگ هندوانه را زرد می کنند که به آن هندوانه آناناسی می گویند. بافت این محصول نرم و طعم شیرینی دارد و از نظر مزه کمی با هندوانه قرمز تفاوت می کند، ولی پوستش همچون انواع هندوانه هاست. لازم است بدانید همه هندوانه های آناناسی با اصلاح ژنتیکی زرد نمی شود و ممکن است این تغییر رنگ به دلیل گونه و جنس هندوانه باشد.

این را هم بدانید با وجود آنکه تغییرات و اصلاح در ساختار ژنتیکی گیاهان امری مرسوم و در حال تکامل است، اما احتمال این که در هنگام اصلاحات ژنتیکی تغییرات نامطلوب و ناخواسته ای رخ دهد و محصول زیانبار شود نیز وجود دارد. پس بهتر آن که هر محصولی را با شکل و شمایل و رنگ و طعم اصلی و طبیعی اش مصرف کنید و زیاد به دنبال تنوع نباشید.